Ιούλιος!Ο δεύτερος μήνας του καλοκαιριού!
Οι δρόμοι άδειοι,ο κόσμος προτιμάει τα παραθαλάσσια μέρη .
Τώρα έχει χρόνο για μπάνια ,για περπάτημα για διακοπές (ελεύθερος χρόνος,απεριόριστος.λεφτά …υπάρχουν;;;)
Πριν πολλά χρόνια τέτοια εποχή…τέτοιο μήνα όλο το Ξηρόμερο,ήταν σε..εγρήγορση!
Για το μάζεμα του καπνού.
Μέχρι της Αγ.Παρασκευής συνήθως είχε μαζευτεί το πρώτο χέρι το πατόφυλλο(πρώτα φύλλα από τη ρίζα) και το ένα χέρι μεσινόφυλλο.
Ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες,που επικρατούσαν την άνοιξη.
Αν είχε καλοκαιρία η καπνοκαλλιέργεια χαρακτηρίζονταν πρώιμη,αν συνέχιζε τα κρύα μέχρι το Μάϊο,η παραγωγή θεωρούνταν όψιμη,αφού το κρύο καθυστερούσε την ανάπτυξη του καπνού,»ξύλιαζαν»,όπως έλεγαν χαρακτηριστικά.
Τα καπνόπανα,τα γάντια τα ρούχα εργασίας ,συνήθως παλιά τζην (τώρα είναι της μόδας τα φθαρμένα)και λεπτά πουκάμισα,ενώ οι μεσήλικες (γυναίκες) φορούσαν παντελόνι για τις κόλλες ή χοντρές κάλτσες κι από πάνω φούστα.
Η κόλλα είναι μια μαύρη ουσία ,μάλλον η νικοτίνη,που βγάζουν τα φύλλα του καπνού κατά τη συλλογή τους,που κολλάει απίστευτα στα χέρια.
Χωρίς γάντια(,πολλοί δε φόραγαν λόγω αλλεργίας,ενώ παλιότερα δεν υπήρχαν),ή οι άντρες,για να την αφαιρέσεις έπρεπε να τρίβεις με σφουγγάρι (με σύρμα) και με απορρυπαντικό για το πλύσιμο των ρούχων.
Πριν τριάντα περίπου χρόνια,το μάζεμα γινόταν τα μεσάνυχτα με την ασετυλίνη να καίει στα φαναράκια(συντιλίνια),τα καπνόπανα στον ώμο και ξεκίναγαν πυρετωδώς .Έπρεπε να προλάβουν τον ήλιο ,για να διατηρούνται τα φύλλα δροσερά «χολάτα «,όπως έλεγαν. Αλλα και γενικόρερα βιάζονταν να μαζέψουν το κάθε » χέρι» για να μην καεί ( δηλ,να μην κιτρινίσουν τα φύλλα από τη ζέστη).
Η πανσέληνος ήταν ιδανική συντροφιά στη δύσκολη αυτή εργασία.
Όλο το Ξηρόμερο ,ήταν καταπράσινο τέτοια εποχή.Ολοζώντανο!Πνίγονταν από φωνές και γέλια.
Αργότερα,με τις μηχανές,το μάζεμα γινόταν το καταμεσήμερο,για να είναι τα φύλλα μαραμένα και μην σπάνε στο αρμάθιασμα.
Οι γυναίκες στην πρώτη γραμμή! Και στο μάζεμα(η καλλιέργια του καπνού σχεδόν βασίζονταν πάνω της…σαν να ήταν δική της ευθύνη).
Η κούραση απερίγραπτη,ειδικά όταν η τεχνολογία δεν είχε προστεθεί στις υπηρεσίες της καπνοπαραγωγής.
Μια καλλιέργεια που ενώ ευχόσουν να τελειώσει κάποτε,τώρα διαπιστώνεις ότι εξ’αιτίας της το Ξηρόμερο ζούσε..κράταγε τους νέους στα χωριά, έδινε νόημα στους μεσόκοπους,ως βετεράνους του είδους.
Που κάποια στιγμή τότε,την αμαθεμάτιζες,δε φανταζόσουν,οτι μια μέρα ,παρά την τυρρανία,θα σου έλειπε!
Το καλοκαίρι δε σου έμενε ελεύθερος χρόνος,αφού το μετά το μάζεμα,ερχόταν το αρμάθιασμα,το άπλωμα,από το πρωί ως τα μεσάνυχτα…
(Ποια γυναίκα έφτιαχνε τότε νύχια;)
Από μικρά παιδιά,έμπαιναν σ’ αυτή τη διαδικασία ,η βιοπάλη!!!Δεν καταλάβαινε από ανθρώπινα δικαιώματα,μόνο υποχρεώσεις και σκληρή δουλειά..
Παρ’όλα αυτά ο κόσμος δεν είχε άγχος,κατάθλιψη,χρόνο για να ασχοληθείς με το εγώ σου,με το είναι σου…
Δεν σκεφτόταν τ ‘ανθρώπινα ή εργατικά δικαιώματα,ακόμα και τότε που ήταν αναγκασμένος να υπομένει το μαρτύριο καύσης του μόχθου μιας χρονιάς ,γιατί ο έμπορος χαρακτήριζε «σκάρτη» την ποιότητα παραγωγής του( ενώ το μερίδιο του αφέντη ο ίδιος καπνός έπαιρνε α’ ποιότητα ,ως βαθμολογία).
Τα πειράγματα δεν έλειπαν,όλοι στα χωράφια ήταν ένα σύνολο ,κάθε οικογένεια μια μικρή ομάδα.
Ο καπνός ήταν αιτία επικοινωνίας των ανθρώπων.
Μερικές φορές αποτελούσε και το »μήλον της έριδος».
Η αφάνταστη κούραση των καπνοπαραγωγών ,έδωσε τα ηνία της στις,αναμνήσεις!
Σπάνια βλέπεις χλωρό καπνό.
Τα άλλοτε ποτισμένα με ιδρώτα ,χώματα του Ξηρομέρου,που πάντα έδιναν την καλύτερη ποιότητα ,παραμένουν χέρσα,αγναντεύοντας παντού χωράφια πνιγμένα στα ξεραμένα αγριόχορτα.
Το παρελθόν μας είναι πλεγμένο με τις ρίζες του (καπνού).
Τα χέρια μας,σημαδεμένα από την κόψη της βελόνας.
Το σώμα ,εκπαιδευμένο ,μαθημένο σε εξαντλητικούς ρυθμούς,»βγάζει» την κούραση εκείνων των χρόνων…
Στο Ξηρόμερο μεγαλώσαμε αλλιώς,δε μας ταιριάζει η χρόνια ξεκούραση!
Μου αρέσει αυτό:
Μου αρέσει! Φόρτωση...
κατσαρόλα.
Ξηρομερίτισσα blog 